Ibintu 10 Wamenya Nyuma Y’Uko U Rwanda Rwakiriye Inkingo Za COVID-19

Kuri uyu wa Gatatu u Rwanda rwakiriye inkingo ibihumbi 240 za AstraZeneca/Oxford, zaje gukurikirwa n’inkingo ibihumbi 102 zo mu bwoko bwa Pfizer, zagejejwe mu Rwanda ku bufatanye bwa gahunda mpuzamahanga igamije gufasha ibihugu kubona inkingo, COVAX.

Ni inkingo zigomba guhita zitangira guhabwa abaturage kuri uyu wa Gatanu, bagakingirirwa ku bitaro by’uturere n’ibigo nderabuzima bibegereye.

Urukingo rwa AstraZeneca rukozwe mu buryo busanzwe, hifashishijwe virus ifite intege nke cyangwa yapfuye (adenovirus), idashobora gutera umuntu uburwayi.

Iyo umuntu atewe urwo rukingo, ubwirinzi bw’umubiri bubona amakuru ahagije kuri virus ya SARS-CoV-2, ari nayo itera COVID-19, ku buryo iyo umuntu ayanduye, umubiri uba warubatse uburyo bwo kuyirwanya.

- Advertisement -

Ni mu gihe inkingo za Pfizer/BioNTech na Moderna zakoranywe ikoranabuhanga rishya, rishingiye ku karemangingo kazwi nka Messenger RNA cyangwa mRNA. Ziha umubiri ubushobozi bwo gutahura ya virusi ndetse ukubaka ubushobozi bwo kuyirwanya.

Ibi ni bimwe mu byo wamenya kuri gahunda y’ikingir n’ibyihariye ku nkingo bazahabwa

  1. Inkingo zimaze kuboneka zingana iki?

Muri rusange kuri uyu wa Gatatu u Rwanda rwakiriye inkingo 342,960, byatangajwe ko zizafasha mu gukingira abantu 171,480 batoranyijwe mu matsinda afite ibyago byinsho byo kwandura COVID-19 cyangwa kuzahazwa nayo.

Biteganywa ko binyuze muri COVAX, kugeza muri Gicurasi 2021 u Rwanda ruzaba rumaze guhabwa inkingo 744.000 za AstraZeneca na 102.960 za Pfizer/BioNTech.

2. Kuki umubare w’abazakingirwa ari muto kurusha uw’inkingo?

Umubare w’abantu ni muto ku w’inkingo, kuko izi za AstraZeneca na Pfizer bisa ako umuntu aziterwa inshuro ebyiri  kugira ngo byizerwe ko akingiwe neza, hagati y’urukingo rumwe n’urundi hakajyamo nibura ibyumweru bitatu.

Izi nkingo zizaterwa ku kuboko.

3. Inkingo zitangira gukora nyuma y’igihe kingana iki?

Icyizere kigenda kirushaho kwiyongera ku bashakashatsi, nyuma y’uko inyigo ziheruka zerekanye ko iyo umuntu agiterwa urukingo rwa mbere, nyuma y’ibyumweru bine umubiri ugira ubwirinzi bugaragara.

Ubushakashatsi bwerekanye ko ku watewe urukingo rwa mbere rwa Pfizer, agira ubwirinzi ku bimenyetso bikomeye bya COVID-19 ku ijanisha riri hagati ya 57% na 61%, naho ku watewe urwa AstraZeneca agira uburi hagati ya 60% na 73%.

4. Ubwirinzi bwa nyuma y’inkingo ebyiri bwo bwifashe bute?

Inyigo zigaragaza ko iyo umuntu yamaze guterwa inkingo ebyiri, ubwirinzi bw’uwatewe urwa Pfizer kuri COVID-19 ari 94% ku byiciro byose by’abantu. Urwa AstraZeneca rwo imibare igaragaza ko ubwirinzi ari 62%.

Igipimo cy’urukingo rwa AstraZeneca/Oxford kiri hasi ariko abahanga bagaragaza ko gihagije mu kurwanya icyorezo.

5. Izi nkingo zitandukanye zite mu kuzibika?

Urukingo rwa Pfizer nirwo rugoye kurubika kuko rusaba firigo zishobora kurukonjesha ku buryo ruguma munsi ya dogere Celcius -70, ku buryo n’u Rwanda kugira ngo ruhabwe uru rukingo rwabanje kugura firigo zihariye.

Ni mu gihe urukingo rwa AstraZeneca rwo rushobora kubikwa hakoreshejwe firigo zisanzwe zibika inkingo, kuko rukenera ubukonje buri hagati ya 2-8℃.

6. Izi nkingo zizagera iwacu mu tutere ryari?

Nyuma yo kwakira izo nkingo, kuri uyu wa Kane imodoka z’uturere zazindukiye i Masoro ku bubiko bwujuje ibisabwa bw’Ikigo cy’Igihugu Gishinzwe Ubuzima, RBC, ahabitswe izi nkingo, kugira ngo zikwirakwizwe hirya no hino mu gihugu.

Biteganyijwe ko kuri uyu wa 4 Werurwe zigezwa mu bitaro by’uturere n’Ibigo nderabuzima bigera kuri 508 hirya no hino mu gihugu.

7. Gutangira gukingira ni ryari?

Igikorwa cyo gukingira giteganyijwe gutangira ku wa Gatanu tariki 5 Werurwe, kikabera mu bitaro by’uturere ndetse no mu bigo nderabuzima

8. Ni bande bazakingirwa mbere?

Abazahabwa inkingo ku ikubitiro bazajya babimenyeshwa n’ubuyobozi bw’inzego z’ibanze bubegereye.

Barimo abakozi bo kwa muganga cyane cyane abakurikirana abarwayi ba COVID-19 mu mavuriro atandukanye n’abandi bantu bafata iya mbere mu kurwanya iki cyorezo; abantu bafite imyaka 65 no hejuru yayo , abafite uburwayi bwa karande cyane cyane Diyabete, indwara z’umutima, indwara z’ubuhumekero n’izindi, hakiyongeraho n’abafite ubumuga.

9. Abazakingirwa bangana iki?

U Rwanda rufite intego yo gukingira 30% by’abaturage bose mbere y’uko uyu mwaka wa 2021 urangira, rukazaba kandi rwakingiye 60% by’Abanyarwanda bose mu mwaka utaha wa 2022.

Hazakingirwa nibura miliyoni 7.8.

10. Umuntu wakingiwe azagumana agapfukamunwa?

MInisiteri y’Ubuzima ivuga ko ari ngombwa ko abakingiwe COVID-19 bazakomeza kubahiriza amabwiriza yo kwirinda, bambara neza agapfukamunwa, basiga intera hagati yabo n’abandi birinda kujya cyangwa gutinda ahateraniye abantu benshi kandi hafunganye kandi bakaraba intoki.  

Impinduka zishoboka zizatekerezwaho hamaze gukingirwa nibura abaturage 60%.

U Rwanda rwakiriye inkingo za COVID-19 kuri uyu wa Gatatu binyuze muri COVAX
Share This Article
Tanga igitekerezo

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Exit mobile version